મિડ-ડે રિવ્યુ – મિર્ચ

મિડ-ડે તા. ૧૮ ડિસેમ્બર ૨૦૧૦માં પ્રકાશિત

સ્ત્રીચરિતર

અહીં આડા સંબંધો અને કામુક દશ્યોની રેલમછેલ છે. આમ છતાં આ કંઈ રેગ્યુલર ટાઈમપાસ મનોરંજક જોણું નથી. આ એક ટિપિકલ મલ્ટિપ્લેક્સ મૂવી છે.

રેટિંગઃ અઢી સ્ટાર

ગળે ફૂલોની માળા, બન્ને હાથ પર ફૂલોના બાજુબંધ, ઝૂંપડાની બારીમાંથી દેખાતા દૈદિપ્યમાન ચંદ્રમાની નીચે ઝળહળી રહેલું સુંદર સરોવર, માત્ર સફેદ સાડી વીંટાળીને ચટાઈ પર સૂતેલી રાઈમા સેન અને એની અર્ધખુલી પીઠ અને શરીરના વણાંકો પર કામુક રીતે ફરતો કેમેરા. ફિલ્મના ઈરોટિક માહોલને સરસ રીતે એસ્ટાબ્લિશ કરી દેવા માટે આટલું પૂરતું છે. બેકગ્રાઉન્ડમાં ગૂંજતા ગીત શબ્દો પરથી તમને સમજાય છે કે ઉન્માદ અનુભવી રહેલી સ્ત્રી તેના પ્રેમીની આતુરતાપૂર્વક પ્રતિક્ષા કરી રહી છે (આ ગીત શશી કપૂરની ફિલ્મ ‘ઉત્સવ’ની યાદ અપાવે છે). પ્રેમી ખાટલાની ઉપર ફેલાઈને પડ્યો છે, ખાટલા નીચે પતિ રાજપાલ યાદવ છૂપાયેલો છે. પ્રેમી સાથે રંગરાગ ખેલતા પહેલા ચાલાક રાઈમા ઉસ્તાદીપૂર્વક કશીક વાર્તા ઉપજાવી કાઢે છે અને તે સાંભળીને રાજપાલ ગદગદ થઈ જાય છેઃ વાહ રે ભગવાન.. મારી પ્રેમાળ પત્નીને મારા લાંબા આયુષ્યની કેટલી પરવા છે! ચારિત્ર્યહીન પત્ની, એની ધૂર્તતા અને બાઘ્ઘા પતિની નાસમજી આ બાબતો ફિલ્મની હવે પછીની કથાઓમાં સતત પુનરાવર્તિત થતું રહેવાનું છે, અલગ અલગ સ્વરૂપોમાં.

વેલકમ ટુ ધ વીમેન્સ વર્લ્ડ! ફિલ્મમેકર વિનય શુક્લાએ અગાઉ ‘ગોડમધર’ ફિલ્મમાં સ્ત્રીની મર્દાના બાજુ અસરકારક રીતે પેશ કરી હતી, તો આ વખતે તેમણે સ્ત્રીની બેવફાઈભરી છળકપટ કરી શકવાની વૃત્તિ પર ફોકસ કર્યું છે. એક ફિલ્મ, ચાર વાર્તાઓ. અહીં અડધો એકસ્ટ્રા સ્ટાર ફિલ્મના રસપ્રદ ફોર્મેટ અને હિંમતવાન ‘નોન-કમર્શિયલ’ અપ્રોચ માટે.

વજાઈના મોનોલોગ્સ

અરુણોદય સિંહ (જેને તમે ‘માહી વે’ સિરિયલ અને ‘આયેશા’ ફિલ્મમાં કદાચ જોયો હશે) એક ફિલ્મ રાઈટર છે, જે ડિરેક્ટર સુશાંત સિંહને લેપટોપ પર જોતાં જોતાં પતિને છેતરતી ચાર સ્ત્રીઓની વાર્તાઓ એક પછી એક સંભળાવતો જાય છે. રાઈમારાજપાલ પછીની બીજી વાર્તા યુવાન રાણી (કોંકણા સેન શર્મા) અને તેને સંતોષ ન આપી શકતા ઘરડા રાજા (પ્રેમ ચોપરા) વિશેની છે. કોંકણા ચતુરાઈથી રાજાની આંખોની સામે પોતાના પ્રેમી સાથે સંભોગ કરે છે. ઈન્ટરવલ પછીની બે વાર્તાઓ શહેરી છે. શ્રેયસ તળપદેની પત્ની રાઈમા સેન પ્રેમી સાથે બિન્દાસ કામક્રીડા કરે છે. રંગેહાથ ઝડપાય છે ત્યારે ‘લે! મારી સાથે બિસ્તરમાં તું નહોતો?’ કહીને લટાના શ્રેયસને ગિલ્ટી ફીલ કરાવે છે. છેલ્લી વાર્તા રંગીન મિજાજ સિંધી બિઝનેસમેન (બોમન ઈરાની) અને ચારિત્ર્યવાન હોવાનો ઢોંગ કરતી તેની પત્ની (અગેન, કોંકણા) વિશેની છે. ચારેયમાં પતિને પોપટ બનાવતી ઉસ્તાદ પત્નીઓ કોમન છે.

આડા-µભા-ત્રાંસા સંબંધો

‘ફિલ્મ વિધિન ફિલ્મ’ ફોર્મેટ નવું નથી. ‘મિર્ચ’ ફિલ્મમેકિંગ વિશેની ફિલ્મ છે પણ નહીં. અહીં ફિલ્મમેકિંગની પ્રક્રિયા એક સ્માર્ટ ડિવાઈસ તરીકે યા તો ચાર ટુકડાઓને જોડતા સાંધા તરીકે વપરાઈ છે. આદર્શવાદી લેખક હીરો અહીં ‘સેક્સ્યુઅલ એન્ડ ઈરોટિક ફિલ્મ્સ’નું ગૂગલસર્ચ કરે છે, ડીવીડી જોતાં જોતાં ‘મુગલ-એ-આઝમ’ના પીંછાદાર રોમાન્સ અને ‘પ્યાસા’ના પ્રકાશમય શેરડા વિશે ડિવોર્સી ફિલ્મએડિટર ગર્લફ્રેન્ડ શહાના ગોસ્વામી સાથે ડિસ્કસ કરે છે. દર્શક એક ધારણા એવી બાંધે કે આ રાઈટર-ગર્લફ્રેન્ડ-ડિરેક્ટરનો ટ્રેક પાંચમી વાર્તા તરીકે ભરશે અને બેવફાઈનો ઓર એક રંગ દેખાશે. પણ એવું બનતું નથી. શહાના ગોસ્વામી લગ્ન પહેલાં પતિને અને ડિવોર્સ પછી બોયફ્રેન્ડને વફાદાર છે. ‘મિર્ચ’નું ફોકલ પોઈન્ટ પેલી ચાર વાર્તાઓ બની રહે છે. ફિલ્મ વેરવિખેર થયા વિના કે અસંતુલિત બન્યા વગર ઠીક ઠીક અસર ઉપજાવી શકે છે.

શું ‘મિર્ચ’ પુરુષના દષ્ટિકોણથી કહેવાયેલી અને સ્ત્રીને હલકી ચિતરતી જાતિવાદી ફિલ્મ છે? જડ ફેમિનિસ્ટોને આવું જરૂર લાગી શકે. અહીં કામાતુર પત્નીની અતિ ચતુરાઈ, ધૂર્તતા અથવા સાદા શબ્દમાં કહીએ તો સ્ત્રીચરિતરને કેન્દ્ર બનાવવામાં આવ્યું છે. એક ફિલ્મમેકર પોતાની ફિલ્મમાં સ્ત્રી, પુરુષ, કુદરત કે બીજા કશાની કોઈ એક જ છટાને ચોક્કસ બહેલાવી શકે. એમાં કશું ખોટું નથી. ‘મિર્ચ’ સ્ત્રીચરિતરને નથી જનરલાઈઝ કરતી કે નથી જસ્ટિફાય કરતી. આ ફિલ્મ કશાં તારણો કાઢતી નથી, કશો ન્યાય તોળતી નથી કે કશો મેસેજ આપતી નથી.

‘મિર્ચ’ અતિ ગંભીર કે ડિપ્રેસિંગ ફિલ્મ બનતી નથી તેનું કારણ તેનું હ્યુમર છે. રમૂજનો માપસરનો ડોઝ ફિલ્મને હળવી રાખે છે. રાઈમા, કોંકણા અને શહાના આ ત્રણેય અભિનેત્રીઓનું પર્ફોર્મન્સ તગડું છે. સપોર્ટંિગ રોલમાં ઈલા અરૂણ પણ અસરકારક છે. બમન ઈરાનીવાળી વાર્તા નબળી કડી પૂરવાર થવાને કારણે ઈન્ટરવલ પછી ફિલ્મ થોડી એકવિધતામાં અટવાઈ ગયેલી લાગે છે. કસાયલા શરીરવાળા નવોદિત અરૂણોદય સિંહ માટે દિલ્હી ઠીક ઠીક દૂર છે (બોલીવૂડનો કયો લેખક આવો બોડીબિલ્ડર છે?). વિનય શુક્લાએ પોતાની ડિરેક્ટર તરીકેની કાબેલિયત ‘ગોડમધર’માં પૂરવાર કરી હતી. ‘મિર્ચ’ જેવી ફિલ્મને હેન્ડલ કરવા માટે એક પ્રકારની પરિપક્વતા જોઈએ, જે વિનય શુક્લાએ દેખાડી છે. ફિલ્મના ટેક્નિકલ પાસાં મજાનાં છે. મોન્ટીનું સંગીત બહેતર હોઈ શક્યું હોત.

‘મિર્ચ’ ટિપિકલ મલ્ટિપ્લેક્સ મૂવી છે. આડા સંબંધોની વાતો હંમેશા રસપ્રદ હોય છે. એમ તો અહીં સેક્સનાં દશ્યોની પણ રેલમછેલ છે. આમ છતાં આ કંઈ રેગ્યુલર ટાઈમપાસ મનોરંજક જોણું નથી. જો તમે સ્ત્રીપુરુષના સંબંધ વિશે કશુંક ‘હટ કે’ જોવા માગતા હો તો ‘મિર્ચ’ ગમી શકશે.

૦ ૦ ૦

૦૦૦ ૦૦૦ ૦૦૦

– Shishir Ramavat

( Note – This Article is Originaly Written in Year 2010 )