સિંહલદ્વીપ ચક્રવર્તી સમ્રાટ – જનાર્દન વજ્રબાહુ

બ્રાહ્મણ રાજાઓ વિશે આપણે કેટલું જાણીએ છીએ ? પુષ્યમિત્ર શૃંગ, ગૌતમી પુત્ર સાતકર્ણિ કે મહાન બાજીરાવ પેશ્વા. આ વિશે તો મે લખ્યું j છે.

હા….. સાતવાહન વંશના ગૌતમી પુત્ર સાતકર્ની વિશે લખવાનું હજી બાકી છે. પણ પૂર્વના બ્રાહ્મણ રાજાઓ વિશે આપણે બહુ ઓછુ j જાણીએ છીએ. તો આજે એક એવા સમ્રાટ વિશે પણ જાણી જ લો. મલેચ્છો પણ જેનાથી થર થર કાંપતા હતા તેવા સમ્રાટની વાત કરવાની છે મારે !

સમ્રાટ જનાર્દન વજ્રબાહુ સન્યાલ ૧૪મી સદીમાં બંગાળના રજવાડા સંતોર પ્રદેશના રાજકુમાર હતા. તેઓ બંગાળ રાજ્યના પ્રથમ બ્રાહ્મણ સમ્રાટ, ગૌડેશ્વર કંસારામ સન્યાલ (શાસન – ૧૩૫૬-૧૩૬૭)ના પુત્ર હતા. રાજા કંસારામ તેમના પ્રારંભિક જીવનમાં રાજશાહી સંતોર પ્રદેશના રાજા હતા. આ વાત્સ્યગોત્રિય ઉમદા વરેન્દ્ર બ્રાહ્મણ વંશના હતા અને ધર્મ દ્વારા પરમવૈષ્ણવ હતા.

આ સમયે ઘુર વિસ્તારમાં સુલતાન શમસુદ્દીન ઇલ્યાસ શાહનું શાસન ચાલી રહ્યું હતું. સમગ્ર બંગાળને એક કરવા અને તેને એક અખંડ સનાતની સામ્રાજ્ય બનાવવા માટે, રાજા કંસરામે ૪૦૦૦૦ વારેન્દ્ર સૈન્ય સાથે ભીષણ હુમલો કર્યો. રાજા કંસરામને ઘુર પર હુમલો કરતા જોઈ શમસુદ્દીન ઈલ્યાસ શાહ અને જુના ખાને સંયુક્ત રીતે કંસરામ પર હુમલો કર્યો. યુદ્ધમાં કંસરામનો વિજય થયો અને જુના ખાનને પકડી લેવામાં આવ્યો અને તેનું માથું કાપી નાખ્યું. શમસુદ્દીનને જેલમાં ધકેલી દેવામાં આવ્યો. મીર ફરઝંદ હુસૈન લખે છે – “રાજા કંસ ખૂબ જ મુસ્લિમ વિરોધી હતા અને પ્રતિનિયુક્તિ દીઠ ૧૦૦ મલેછો બલિદાન આપતા હતા.”

રિયાઝ-ઉસ-સલાતીનમાં, તેમને “મુદામિરત-ઉલ-તુર્કિયા” એટલે કે ‘મ્લેછ તુર્ક વિનાશક’ કહેવામાં આવે છે.

જનાર્દન સન્યાલ સમ્રાટ કંસરામના બહાદુર પુત્ર હતા, જેમને તેમની બહાદુરી અને બહાદુરીના કારણે “વજ્રબાહુ”નું બિરુદ આપવામાં આવ્યું હતું. તેના શક્તિશાળી યુદ્ધના પરિણામે, પૂર્વમાં અરાકાનથી પશ્ચિમમાં બિહાર સુધીનો સમગ્ર પ્રદેશ કંસરામના બંગાળ રાજ્યના શાસન હેઠળ આવ્યો.

વજ્રબાહુ તેમના પિતા રાજા કંસરામ હેઠળ બિહારના શાસક બન્યા હતા. સમ્રાટ કંસરામના મૃત્યુ પછી, વજ્રબાહુને ગૌડેશ્વર તરીકે તેમના ઉત્તરાધિકારી બનવા માટે વિનંતી કરવામાં આવી હતી, પરંતુ તે સમયે બંગાળ રાજ્યના દક્ષિણપૂર્વીય પ્રદેશ અરાકાનમાં મગ ડાકુઓનો બળવો થયો હતો, વજ્રબાહુએ અરકાન પ્રદેશમાં બળવાને ડામવા આગળ વધ્યું હતું.

રાજકુમાર વજ્રબાહુને અરાકાનના મોસાંગ કિનારે અરાકાનના રાજા મિંગ રાજગી દ્વારા સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા. અરકાની રાજકુમારી તુપ્પાસુંદરી 5મા દિવસે અરાકાન નિવાસસ્થાને વજ્રબાહુ સાથે પ્રેમમાં પડી હતી અને અંતે અરકાનપ્રજાની વિનંતીથી વજ્રબાહુ અને તુપ્પાસુંદરીના લગ્ન થયા હતા. પરંતુ ગૌર પ્રદેશમાં કોઈ આ લગ્ન માટે સંમત થવાનું ન હતું, તેથી વજ્રબાહુ અરકાની રાજાની સલાહ પર સિંહલ ગયા. તે સમયે સિંહાલીઓના અધિકારોને લઈને બે જૂથો વચ્ચે ગૃહયુદ્ધ ફાટી નીકળ્યું હતું. સિંહાલી નિવાસીઓ ચોલ સત્તા સામે આઝાદીનું યુદ્ધ ચલાવી રહ્યા હતા.

આ સમયે, બ્રાહ્મણ-વીર બંગાળના રાજા જનાર્દન વજ્રબાહુ સિંહલાના લોકો માટે મસીહા બનીને ઊભા રહ્યા હતા. સિંહાલી ક્રાંતિકારીઓએ તેમને નેતા તરીકે ચૂંટ્યા અને તેમને સિંહાલના સમ્રાટ તરીકે જાહેર કર્યા. વજ્રબાહુએ ક્રાંતિકારીઓનો સાથ આપ્યો અને આ સ્વતંત્રતા સંગ્રામમાં સિંહાલીઓનું નેતૃત્વ કર્યું. વજ્રબાહુના નેતૃત્વમાં સિંહલી સેનાએ ચોલાઓને હરાવીને સ્વતંત્ર સિંહલા રાજ્યની રચના કરી. જનાર્દન વજ્રબાહુને સિંહાલનો સમ્રાટ જાહેર કરવામાં આવ્યો. વજ્રબાહુ બંગાળના સિંહપુર રાજ્યના રાજકુમાર, તેમના પૂર્વજ વિજય સિંઘાના માર્ગને અનુસરીને લંકદ્વીપ પર શાસન કરનાર બીજા બંગાળી સમ્રાટ બન્યા. સમ્રાટ જનાર્દન વજ્રબાહુએ સિંહાલા પર બ્રાહ્મણ બા હુ વંશની સ્થાપના કરી, આ વંશના રાજાઓના શાસન હેઠળ, સિંહલા સુખ અને સમૃદ્ધિના શિખરે પહોંચ્યું.

!! જય પરશુરામ !!
!! હર હર મહાદેવ !!

– જનમેજય આધ્વર્યું